Speekselklieren
Hoewel relatief zeldzaam, kan het gebeuren dat één of meerdere speekselklieren aan de basis liggen van specifieke klachten of problemen.
Waar bevinden de speekselklieren zich ?
Ieder van ons heeft - zowel links als rechts - drie grote speekselklieren, zes in totaal dus. De grote speekselklieren bevinden zich net voor het oor, aan de onderzijde van de onderkaak en onder de tong. Het speeksel dat zij vormen komt via afvoerbuisjes op specifieke plaatsen in de mond terecht. Daarnaast zijn er nog ontelbare kleine speeksel-kliertjes die zich bevinden ter hoogte van de lippen, het wangslijmvlies, de tong, het verhemelte en zelfs de keel. Sommige aandoeningen treffen slechts één speekselklier terwijl andere juist invloed hebben op álle klieren. Uw arts zal daarom bij speekselklierproblemen steeds alle klieren grondig onderzoeken.
Te veel of te weinig speeksel ?
​
Wanneer de speekselvorming vermindert, kan dit aanleiding geven tot het gevoel van een droge mond. Dit kan als zeer hinderlijk worden ervaren, zeker indien hierdoor bijkomende klachten ontstaan zoals een branderig gevoel, schimmelinfecties of gaatjes. Speeksel beschermt de slijmvliezen en tanden immers tegen ontstekingen en tandbederf. Eerder uitzonderlijk zijn er klachten van overmatige speekselproductie. Het opsporen van de oorzaken is niet altijd evident. Zeer frequent betreft het echter een ongewenste bijwerking van medicijnen die u voor een andere reden gebruikt of is het een uiting van een onderliggende, algemene aandoening.
​
Cysten en speekselstenen
​
Eén van de meest voorkomende aandoeningen van de speek-selklieren is de slijmcyste of mucocoele die meestal uitgaat van een klein speekselkliertje aan de binnenzijde van het onderste lippenrood. Het doorprikken van zo'n cyste is volstrekt zinloos want ze zal binnen de kortste keren terug groter worden. Beter is het om deze cyste met een kleine heelkundige ingreep te verwijderen.
​
Soms vormen zich ook stenen in de grote speekselklieren of hun afvoerbuisjes zodat het speeksel niet meer goed kan aflopen, een beetje te vergelijken met nierstenen. Vaak zijn er dan pijnklachten tijdens en kort na de maaltijd. Indien door de verstopping een ontsteking van de speekselklier optreedt kan dit gepaard gaan met zwelling, roodheid van de huid, aanhoudende pijnklachten en koorts. Speekselstenen en ontstekingen kunnen meestal met medicatie verholpen worden. Soms is hiervoor echter een ingreep nodig onder lokale of zelfs algemene verdoving.
Gezwellen van de speekselklieren
​
Minder frequent ontwikkelen zich echte gezwellen binnenin de speekselklieren. Het merendeel hiervan is gelukkig goedaardig maar moet helaas toch verwijderd worden omdat ze neiging hebben om te blijven groeien. Ter hoogte van de speekselklieren voor het oor en onder de kaak is dit een delicate klus omwille van het verloop van de aangezichtszenuw die doorheen en nabij de klieren verloopt.
​
Bij kwaadaardige gezwellen (kanker) is een meer uitgebreide behandeling nodig. Naast het wegnemen van de tumor moeten vaak ook de lymfeklieren in de hals verwijderd worden. Achteraf kan zelfs nog bestraling noodzakelijk zijn. Uw arts zal steeds uitgebreid de tijd nemen om deze complexere behandelingen met u te bespreken.
